Vilamartín volve ser foco da loita contra as consecuencias dos incendios do pasado agosto. Esta fin de semana chega a segunda quenda do programa de voluntariado, nesta ocasión, impulsado pola Xunta de Galicia, con 12 mozos e mozas procedentes de distintos puntos do país. O seu traballo céntrase en evitar que a cinza e os restos do monte queimado acaben en mananciais e captacións de auga, un risco cada vez máis evidente tras as primeiras chuvias.
Nesta xornada, os labores están a desenvolverse por riba de San Miguel de Outeiro, concretamente na captación da Fonte da Perdiz. Están levando a cabo un traballo laborioso xa que as pacas de palla están lonxe da zona onde hai que esparexela.
A pasada fin de semana, as actuacións concentráronse na zona de Abelaído, que abastece ás localidades de Valdegodos e Arcos. Alí realizáronse faxinas e albarradas elaboradas pola Confederación Hidrográfica Miño-Sil, mentres os voluntarios de ADEGA estendían palla e o equipo da Universidade de Vigo sementaba variedades autóctonas para favorecer a recuperación do solo.
O alcalde de Vilamartín, Enrique Álvarez Barreiro, valorou positivamente os resultados iniciais. «A palla e as barreiras están filtrando as augas nas captacións e xa se nota a súa eficacia tras as primeiras choivas», explicou. Con todo, advertiu de novos perigos: «Hai zonas e estradas que comezan a presentar arrastres e dificultan a circulación, especialmente na estrada de O Robledo, San Vicente e Cernego. É necesario circular con máxima precaución».
Un problema grave que foi advertido en outubro
A mediados de outubro, os concellos de O Barco, A Rúa, Vilamartín, Petín e O Bolo sumáronse a ADEGA para reclamar medidas urxentes que evitasen unha catástrofe ambiental. Os alcaldes alertaron xa daquela do risco de inundacións, cortes de subministración e arrastres de terra e cinza cara ás traídas de auga.
«Se chove forte, todo sairá arrastrado», asegurara o rexedor de Vilamartín. As súas palabras reforzaban as do secretario xeral de ADEGA, Froilán Pallín: «O impacto ambiental é brutal e a non actuación pode ser motivo ata dun delito medioambiental». Pallín defendeu tamén un voluntariado estable e profesionalizado, «un axente necesario na restauración dos montes queimados».
Un programa en marcha en varias comarcas afectadas
Este voluntariado forma parte dun plan da Consellería de Cultura, Lingua e Xuventude e da Consellería de Medio Ambiente e Cambio Climático destinado a concellos con espazos protexidos afectados polo lume. Os traballos comezaron hai dúas semanas en Casaio e Manzaneda, e estanse estendendo á Veiga, Chandrexa de Queixa, Rubiá, Vilamartín e Vilariño de Conso.
As principais actuacións inclúen a técnica de mulching, que protexe o solo con palla de cereais de forma manual nas zonas accesibles, e o aporte de auga e alimento para a fauna salvaxe, moi afectada pola devastación dos lumes.
A Xunta garante aos voluntarios aloxamento, manutención, seguro de accidentes e responsabilidade civil. Os desprazamentos ata o punto de reunión corren pola súa conta, debendo presentarse antes das 20:00 horas do primeiro día de cada quenda.
Unha carreira contrarreloxio
A chegada das chuvias marca o ritmo. Cada día conta para minimizar os danos ambientais e protexer un recurso básico como a auga. En Vilamartín e en toda Valdeorras, o voluntariado e os equipos técnicos continúan traballando a contrarreloxio para que a terra se recupere e a vida regrese aos montes calcinados.
