SOMOSCOMARCA: A súa publicación sobre Florencio, ten un pouco de espírito didáctico?
MIRO VILLAR: Si, Edicións Genearis de Galicia encargoume unha obra que fose alcanzable, non só para o alumnado de secundaria e bacharelato, senón tamén para achegar a figura de Florencio a todo o que lle puidese interesar.
SC: Que significa Florencio para a literatura galega?
MV: Eu creo que cando a RAG (Real Academia Galega) decidiu dedicarlle o Día dás Letras Galegas a Florencio díxoo moi ben. Dentro da literatura galega Florencio ten unha obra que nos vai a permitir, por unha banda, coñecer unha zona como Valdeorras que é extrema e achéganos a unhas variedades dialectales que están máis apartadas do patrón.
Por outra banda tamén achegarnos ao exilio mexicano porque unha boa parte da súa vida discorreu alí.
SC:Por que non se tratou o exilio mexicano e a literatura que se deu ata o de agora?
MV: Eu non son académico peor a Academia tivo sensibilidade por tratar o exilio maioritario, que foi o de Arxentina dedicándolle as letras ao poeta Lorenzo Valera ou a Seoane que foi inmigrante pero abrazo a causa dos exiliados. Agora trátase de que coñezamos un exilio menos coñecidos, menos numeroso, pero que cualitativamente deu lugar a moitos proxectos interesantes como a revista Saudade ou Vieiros na que tivo moito que ver Florencio Delgado Gurriarán
SC: Como coñeceu a Florencio Delgado Gurriarán?
MV: Na facultade trátase o tema da literatura do exilio, da emigración, pero Florencio era pouco máis que unha nota ao pé. O meu achegamento produciuse nuns cursos sobre Literatura Galega na Guerra Civil, e aí tratouse sobre a literatura de Florencio, sobre todo sobre a súa poesía antifranquista, aquela que fixo nos primeiros anos do seu exilio.
Logo o meu primeiro destino como profesor foi o Instituto Loureiro Olmo no Barco de Valdeorras. Nese momento, hai máis de dúas décadas, o Instituto De Estudos Valdeorreses, IEV pediume un traballo para unhas xornadas nas que pedían o Día das Letras Galegas para Florencio Delgado Gurriarán. E de aí o meu interese por ampliar o estudo sobre o poeta.
SC:Como cualificaría a obra de Florencio?
MV: Hai moitos Florencios. Con motivo dunha vida moi dilatada é unha figura poliédrica con moitas caras. Para sintetizar falaría dun Florencio de entreguerras, co libro Bebedeira que publica antes da Guerra Civil, é unha poesía moi seguidora da obra de Armando Carballal, onde dá formas antropolóxicas á paisaxe.
Hai outro Florencio de poesía antifranquista, que publicaba na zona republicana e que despois recolle nun libro chamado Cancioneiro da Loita Galega, xa publicado no exilio.
Finalmente a súa propia obra desenvolvida cando vive en México. Galicia Infinda e os que veñen despois, un poeta que toca máis temas como o rural ou a saudade. O noso poeta do viño, da viticultura, dos labores. Un poeta preocupado pola lingua, pola toponimia.
SC: E sempre comprometido coa súa lingua
MV: Desde moi novo sábese, grazas á biografía que publico Ricardo Gurriarán, que na súa biblioteca estaban os clásicos galegos. Iso plásmao no seu compromiso cos galeguistas de Valdeorras e convérteo nun escritor monolingüe, con moita preocupación sobre a transmisión da lingua, da toponimia, de incorporar o galego popular, sobre todo o das terras valdeorras, á lingua cultural.
SC: É importante para Valdeorras que se lle dedique este día ao poeta
MV: Estes discursos periféricos, como pode ser Valdeorras ou a miña zona da Costa da Morte ou o galego exterior, eu creo que axuda a configurar a nosa cultura que non só está nas grandes cidades.
Se queres escoitar a entrevista completa, pica aquí
