Ca lectura do pregón e a homenaxe aos coveiros comeza «A Pequena» que dá o pistoletazo de saída á gran cita «a festa das Covas», pero antes o pregón, que por segundo ano consecutivo caeu nunha muller, Sara Fernández.
A economía e os «activos» foron o fío condutor desta vilamartinesa que é docente e investigadora da Universidade de Santiago de Compostela e que brilantemente mesturou covas, economía e tradición.
Referencias e recordos persoais e tamén dos veciños de Vilamartín. Confesou que na súa xuventude a saída nocturna comezaba nas covas —ao contrario que nos 80, época na que as covas remataban a noite ou comezaba o día—.
Hai anos pola a Madalena —festa que se celebra o 22 de xullo en Vilamartón— facíanse empanada e fritíanse anguías que se comían nestas covas, isto contoullo Margot.
Algunhas das lembranzas teñen nome e outras non coma a do mozo que lle botaba pedra ao cubeto para que o pai non soubera que faltaba o viño. Da do que viu a virxe cando baixaba das covas tampouco se soubo o nome ao igual que a dos que estiveron toda a noite da praza a cova para ver se a billa estaba pechada e en cada viaxe enchían a cunca.
Sinalou Fernández que as covas «eran un activo, unha inversión para crear riqueza», xa que cos ingresos do viño mantíñanse as familias todo o ano e ata «pagaban o fiado na tenda».
Sinalou a importa
ncia da muller dun lugar que desfrutaban os homes e recordou a primeira muller pregoeira, Silvia Rodríguez, que tamén fixo referencia ao tema. Porque eran elas as que fritían as anguías e facían a empanada e «limpaban a cova antes e despois e incluso aturaban aos homes cando baixaban».
Non se esqueceu do «activo» que foi en 1996 cando un grupo de coveiros e coveiras aproveitaron para facer a primeira festa das covas e que hoxe cumpre 25 anos, «sen o seu traballo, esforzo e dedicación non sería posible cumprir este cuarto de século».
Moitos recordos e moita emotividade nun acto que rematou coa entrega e homenaxe aos coveiros. Constantino Ferrer García e o finado Pedro Arias González, para o cal Manelán —presidente da Asociación de Coveiros de Vilamartín— tivo un emotivo recordo.
