Cando pensamos en innovación, probablemente non nos veñan á mente pequenas casetas de madeira, pero a Cooperativa Outonía, da que forma parte Araceli Macías, atopou nelas unha ferramenta clave para transformar o rural. «Buscamos sitios onde non haxa biblioteca activa ou unha libraría», explica Macías.
Así naceron as casetas de intercambio de libros, instaladas en lugares sen acceso a espazos culturais. Non son só un lugar para deixar e recoller libros, senón unha invitación a redescubrir o rural: «Ao final facemos moito esforzo por coñecer o que está fóra, pero as persoas da zona non coñecemos o noso propio territorio».
Das casetas aos recordos afundidos
Outro dos obxectivos de Outonía é rescatar as historias que a auga soterrou. Co proxecto Con-Fluencias, a cooperativa propón traballar con persoas maiores para recuperar a memoria dos lugares anegados polos encoros. «Centrarémonos nos ríos que xa non son, como o encoro do Bao», comenta Macías. Esta iniciativa, seleccionada polo Instituto das Mulleres, empregará técnicas innovadoras, como gravacións de son, para documentar un pasado que case desapareceu baixo a auga.
Obradoiros e recoñecementos
Por se fora pouco, Outonía tamén está a levar obradoiros de educación afectivo-sexual aos centros educativos do Barco de Valdeorras. «Volver aos coles é sempre unha alegría», confesa Macías, quen valora o contacto coa mocidade, un grupo a miúdo subestimado: «Cando falas con eles, ves que teñen unha gran conciencia e que nos poden ensinar moito».
O éxito de Outonía non pasou desapercibido: a cooperativa foi recoñecida co Premio AGADER pola súa contribución ao autoemprego no rural. Ademais, sumaron unha nova socia e continúan recibindo propostas de colaboración cos concellos da contorna.
E agora que?
Para o 2025, a axenda de Outonía promete seguir medrando. Dende novos proxectos turísticos ata máis iniciativas culturais, a cooperativa consolídase como un exemplo de como transformar o rural con creatividade, colaboración e moitas ganas de aprender do pasado para construír o futuro.
Xa sexa con libros, historias ou obradoiros, Outonía recórdanos que, ás veces, as ideas máis pequenas —como unha caseta de libros— poden xerar os cambios máis grandes.
