A vaca que «só
lle falta falar» acaba de ter unha cría, a primeira femia despois de partir dez
veces.
Valentina naceu o pasado tres de xaneiro «amañecendo o tres, o día dos á noite entre os Reis e o Ano Novo», subliña Seli a súa ama. Seli é de Éntoma e saca a pacer a Luna a un prado ó carón da estrada que une Sobradelo e O Barco, así que son moitos os que quedan prendados desta fermosa vaca. Tamén son moitos os que lle sacan fotografías xa que a cuadra onde está queda cerca do Camiño de Inverno polo que transitan moitos peregrinos. «Como está tan o xeito, o pé da igrexa veina eiquí e na corte, e todos sácanlle as fotos», sinala Seli.
«O ouro día veu un matrimonio cun neno e puxéronllo nas «paletillas» e cando a vaca agachaba un pouco a cabeza pra coller a herba para comer, o neno baixaba polo pescozo abaixo e quedaba na fronte da vaca. Non ten cornos pero, nese cachiño que levanta, alí quedaba». A Seli gústalle que xoguen coa súa vaca, porque se algo ten Luna é que é moi «cariñosa», si te acercas ela e lle rascas entre os ollos ou cerca da boca saca a lingua e lámbeche todo o brazo. O principio impón, é tan longa que parece unha serpe enrolándose pola extremidade, case que chega con ila o cóbado.
Luna é unha vaca sen cornos, algo que a Seli lle parece estraño. «A madre tiña cornos en cambio ela non», sinala ó respecto. «Criámola na corte por iso saen tamén máis cariñosas fálaslle; inda lle dixen esta mañá o meu fillo, si vivira o teu padre e vira isto ca vaca». Seli emociónase recordando o seu home. Hai tres anos que finou e tiña verdadeira devoción pola vaca, segundo ela mesma asegura. «Podía marchar as sete da mañá en aiunas pero a vaca non quedaba sen comer», di cos ollos cheos de bagoas.
Seli sempre
recorda ter vaca, incluso máis dunha, xa que se utilizaban para facer as
labores do campo, daban leite e carne. «Nos tiñamos antes a vaca para arar,
para traballar, antes non había tractores. Antes arábanse con elas os bacelos e
as terras. Botábanse as patatas, e o pan, e todo; esta no, esta non chegou a
facer nada. De aquí pro prao e do prao preiquí», dice referíndose a Luna.
A vaca ten entretida a Seli pero ela por quen suspira e polos seus netos. Durante toda conversa Matías —o neto maior que vive en Éntoma— estivo presente e até tivemos que ir a buscalo para facerlle a foto ca vaca. Matías quere con loucura a Luna e tamén a xatiña Valentina. O ratiño que estivemos na corte deulle unha mazurca de millo, cepillou a nai e cría e non quixo achegarse a Luna para que a xatiña mamara ben.
Matías ten obsesión que se lle escape Valentina e por iso quere que a porta sempre estea pechada. As anteriores crías de Luna escaparon todas chegadas unha idade, nos di Matías quen tamén nos conta que a todos lle puxeron Valiente e agora como a cría e femia chámase Valentina. Tamén nos acompaña nesta reportaxe Fabián, o irmá de Matías, é máis pequeno e tenlle un pouco de medo a Luna xa que e moi grande.
Unha tarde chea de emoción e de tenrura a pasada en Éntoma para poder escribir de Luna. Como dice Seli que di Matías: « así dice o meu neto, abuela tu dices que só lle falta falar a Luna».
Videos de Luna
Matías conta como se chama a cría de Luna e por que.
Luna dando de mamar á xatiña:
Matias peitea a Luna mentras Valentina mama: