«Eu fixen a tese de doutoramento en Alemaña sobre a Santísima Trinidade. Era algo que a todos lles chamaba a atención, pero quixen reflexionar sobre unha concepción antropolóxica e teolóxica radical do catolicismo fronte ao calvinismo e o protestantismo». Unha devoción ao Padre Eterno que acompaña a Isidro García Tato, historiador valdeorrés e membro do Centro Superior de Investigacións Científicas (CSIC), «dende moi pequeno».
Conta que esta historia remóntase ao século XVI, pero que «ata o XVIII a Trinidade, a imaxe que sae dun tronco e dívidese en tres persoas dialogantes, non estaba na igrexa de Lardeira, senón nunha capela aparte, porque o patrón da vila é Santo Tirso». Un patrón que se honra cada mes de xaneiro.
Esta fin de semana do 25 e 26 de maio é a quenda do Padre Eterno, cunha devoción coñecida tamén como á Santísima Trinidade, e que congrega cada ano a ducias de persoas que peregrinan até Lardeira dende outros moitos concellos —tamén de fóra de Galicia—.
Esta festividade é unha das máis singulares da provincia. Seguindo unha tradición ancestral, durante a procesión, as tallas pasan por riba dos devotos ou, o que é o mesmo, os fieis agóchanse e pasan baixo as imaxes. O seu significado, segundo explica cada ano o párroco, Juan José Prieto, é claro: «os fieis buscan a protección da advocación».
«O concepto de persoa, de humano, xurdiu desa Trinidade»
Na nosa conversa con Isidro García Tato, puidemos averiguar o significado da Santísima Trinidade, venerada nesta celebración anual. «O Deus cristiano é un Deus persoal, que está en diálogo. E é esa apertura cara os demais, cara os humanos, o que lle dá unha personalidade de Tú, de igual a igual. A esencia da Trinidade é esa».
Unha imaxe que se representa en Lardeira coa talla de tres persoas «como dialogando, que sae dun tronco, e que ten un significado moi profundo». Tan profundo que incluso afonda no concepto da persoa e do humano «que non sae nin da Revolución Francesa nin da Ilustración, senón desta Santísima Trinidade», confirmaba García Tato.
«É un concepto teolóxico-cristiano, e de aí vén o da persoa humana creada á imaxe e semellanza da persoa divina. É complicado pero é así». Non sabemos se cada persoa que acude, fiel cada ano, a Lardeira coñece esta explicación divina e terrenal do Padre Eterno e da Santísima Trinidade. O que si sabemos é que, na forma de contar de Isidro García Tato, demóstrase a súa devoción.
Se desexa escoitar a entrevista a Isidro García Tato pode facelo no seguinte enlace de audio:
