A madrugada do sábado ao domingo, os reloxos adiantáronse unha hora. O cambio ao horario de verán deixou a sensación de que nos roubaron sesenta minutos de sono e de luz matinal. E, como se o tempo quixese seguir xogando connosco, a madrugada do domingo tamén trouxo consigo outro fenómeno celestial: un eclipse parcial de Lúa. Dous eventos que, aínda que distintos na súa natureza, teñen en común o impacto que exercen sobre a nosa percepción do tempo.
O cambio de hora: unha tradición con debate aberto
Cada ano, na última fin de semana de marzo, os reloxos adiantan unha hora en moitos países do mundo, incluíndo España. Este cambio, instaurado inicialmente para aforrar enerxía e aproveitar mellor a luz solar, leva décadas xerando debates sobre a súa verdadeira utilidade e os seus efectos sobre o organismo humano.
A teoría detrás deste axuste horario é sinxela: ao atrasar ou adiantar os reloxos dependendo da época do ano, aprovéitase mellor a luz natural, reducindo o consumo enerxético en iluminación. Porén, os estudos recentes poñen en dúbida este aforro, e moitos expertos en saúde insisten nos efectos negativos que pode ter sobre o noso reloxo biolóxico. Alteracións no sono, cambios no estado de ánimo e incluso problemas cardiovasculares son algúns dos trastornos que se asocian a este cambio brusco no ritmo diario.
Ademais, a Unión Europea leva anos debatendo a posibilidade de suprimir esta práctica e manter un único horario ao longo de todo o ano. Porén, a falta de consenso sobre que fuso horario adoptar mantén a cuestión en pausa, polo que, polo de agora, seguimos sumidos no ciclo anual de cambio de hora.
A sensación de perder unha hora
O máis inmediato que sentimos cada ano cando chega o horario de verán é a perda dunha hora. O domingo pola mañá semella máis curto, e moitos notan o impacto especialmente no primeiro día laboral tras o cambio. O reloxo marca unha hora máis tarde, pero o corpo precisa un tempo para adaptarse a este novo ritmo. Especialistas recomendan acostumarse de xeito progresivo, adiantando as horas de sono nos días previos e aproveitando a luz solar para reaxustar o organismo.
O eclipse: unha sombra sobre a noite
Por se non abondase co cambio de hora, a madrugada do domingo tamén veu acompañada dun eclipse parcial de Lúa, un espectáculo astronómico que puido observarse desde diferentes puntos do mundo, incluíndo España.
O fenómeno produciuse cando a Terra se interpoñía entre o Sol e a Lúa, proxectando a súa sombra sobre o noso satélite. Aínda que non foi un eclipse total, permitiu ver unha parte da Lúa escurecida de maneira parcial, o que fixo que moitos afeccionados á astronomía puxeran os seus ollos no ceo para contemplalo.
Os eclipses lunares, ademais da súa beleza, tamén teñen unha importancia histórica e cultural. Durante séculos, moitas civilizacións interpretaron estes eventos como sinais divinos ou presaxios de cambios importantes. Hoxe, grazas á ciencia, sabemos exactamente cando e como suceden, pero iso non lles resta maxia nin fascinación.
Dous eventos que nos lembran o paso do tempo
O cambio de hora e o eclipse teñen algo en común: recordarnos que o tempo non é unha entidade fixa e inmutable. O primeiro, porque nos obriga a modificar artificialmente a nosa percepción do día e da noite. O segundo, porque nos amosa, a través dun fenómeno natural, que a Terra, a Lúa e o Sol seguen o seu propio ritmo, alleos ás nosas convencións horarias.
Quizais a combinación de ambos eventos esta fin de semana sexa unha boa ocasión para reflexionar sobre a nosa relación co tempo. Vivimos condicionados por el, medímolo, fragmentámolo, adaptámolo ás nosas necesidades. Pero, ao final, como demostra o eclipse, o tempo segue o seu curso, indiferente ás nosas reloxerías.
Mentres seguimos debatendo se o cambio de hora debe desaparecer ou non, e mentres agardamos polo próximo eclipse, o mellor que podemos facer é aprender a aproveitar cada hora do día, independentemente do que marque o reloxo.
