Fontei celebra a Feira de San Andrés o santo que fora patrón da parroquia

Bendito é o mes que comeza con Santos e remata con San Andrés. E bendito tamén todo o que este santo representa en Fontei, en A Rúa, e na memoria de tantas xeracións que fixeron desta data un verdadeiro sinal de identidade.

Hoxe, 30 de novembro, os veciños de Fontei celebraron a Feira do Ano de San Andrés, unha xornada que durante décadas marcou o inicio das matanzas, cando as familias se xuntaban para preparar xamóns, chourizos e androllas pensando xa no Nadal. Antigamente, cando os invernos eran máis rigorosos, estas matanzas podían prolongarse ata San Brais, no mes de febreiro.

A feira era tamén o gran punto de encontro para mercar os marraos. Enrique Rodríguez Sotelo, memoria viva da parroquia e autor de valiosas crónicas sobre a vila, lembra que se trataba dunha feira de gando das de sempre, onde se facían tratos, se planificaba o inverno e se fortalecían os lazos comunitarios.

E se falamos de San Andrés, falamos tamén de Fontei e da orixe da propia Rúa. Foi Pedro Gayoso, un sarrián con bo ollo para o negocio, quen construíu a primeira casa ao carón da estación: unha pensión e unha fonda que abriron camiño ao que despois sería a vila. A súa importancia foi tal que chegou a ter festa propia, o San Pedro, pero iso xa forma parte doutra historia que merece capítulo aparte.

No corazón de Fontei estaba a antiga capela de San Andrés, hoxe en transformación para converterse nunha oficina de información ao peregrino. A parroquia mantivo durante anos o santo como patrón ata que a devoción pola Virxe Portuguesa comezou a ocupar espazo. Sería o párroco don Eugenio quen devolvería a imaxe ao seu lugar, adquirindo unha nova figura xa que a orixinal desaparecera co tempo.

As festas de San Andrés eran celebradas por todo o alto. Enrique conta que incluso había baile con grupos musicais, e cando a economía o permitía, unha banda amenizaba a praza. Se o tempo non acompañaba, o festejo trasladábase ao mítico Salón de Los Dos Viejos, ao carón do Bar Catro Camiños, que se convertía na primeira “discoteca” da vila, con música en directo e un ambiente que quentaba o frío inverno. Como recorda Sotelo no seu libro, os trasnoitadores tiñan un refrán: “Quen vai ao San Andrés, e non volve no día, volve no outro mes”.

Festas como a de San Andrés, ou as de Santo Tirso e Santa Lucía, eran celebracións de inverno, porque o verán estaba reservado ás tarefas do campo: segas, vendimas e traballos agrícolas. O inverno era o momento de festejar e compartir.

Hoxe, daquela Feira do Ano queda unha feira, si, pero xa sen gando. Mantéñense, iso si, o esencial: a procesión e a misa, que continúan celebrándose con respecto e tradición. A procesión saíu ás doce menos cuarto, seguida da misa en honra ao santo.

Coa historia de Fontei entre as mans e o corazón un pouco máis cheo, a xornada recorda a importancia de conservar as tradicións e a memoria colectiva. Grazas a persoas como Enrique Rodríguez Sotelo, que transmiten a súa lembranza e cariño pola parroquia, San Andrés segue vivo na memoria de todos e en cada recuncho de Fontei.